Zeytinlik Mahallesi, Halit Ziya Uşaklıgil Caddesi, Daimi Halk Pazarı No:67
(Caroussel AVM Arkası)Bakırköy/İstanbul www.tuder.net bilgi@tuder.net 0 212 543 72 57
Basın Bülteni ( 11.10.2010)
GSM Ücretlendirilmeleri ve Tüketici Hakları
1990’lı yıllardan başlayarak kanunlarda yapılan değişiklikler, katma değerli Telekomünikasyon hizmetlerinin lisans yoluyla özel sektör tarafından işletilmesi yolunu açmıştır. Bu radikal değişimler, maalesef mevzuat yükümlülüklerini belirlemekten öteye gidememiş, enformasyon çağının temel yapı taşı olan telekomünikasyon sektörü; kamu, iş ve halkın yararına işleyen ekonomik bir değer haline getirilmek yerine, onlarca yıl Devlet tekeli zamanında uygulanan “ücretlendirme modellerine” sıkıştırılarak, Maliye Bakanlığı koruması altında, tüketicinin ekonomik haklarından uzak, yalnızca kâr odaklı bir yaklaşımla, sadece gelir sağlanan bir kaynak olarak kalmaya devam etmiştir.
Konu ile ilgili olarak 11.10.2010 tarihinde TÜDER’ in düzenlediği basın toplantısında dile getirilen TÜKETİCİ TALEPLERİ aşağıda belirlenmiştir:
1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim kurumu (BTK); ücret tarifelerini düzenlerken “KÂR ODAKLI” olmak yerine çağdaş ülkelerdeki gibi “TÜKETİCİ ODAKLI” düzenlemeler yapmak, uygulatmak , serbestleşmenin önündeki tüm engelleri kaldırarak piyasa ekonomisinin tüm kurum ve kurallarıyla işlemesini sağlamak ve bunun için de ekonominin zayıf tarafını (tüketiciler) koruyup kollamaktır.
Bu bağlamda;
Ara bağlantı ücretlerini düzenlemekle yükümlü olan BTK’ nın, WEB sayfasında açıklanan ücret tarife listesi
( 01.04.2010 yürürlük tarihi) baz alınarak TÜDER tarafından GSM işletmecilerinin; MALİYET BAZLI ÜCRETLENDİRME sonucunda elde edilen kazanç,konuşma ücretinin 9 misline çıkmaktadır. Ayrıca bu ücretlendirme ile özellikle tarife paketlerinde süre aşımında, ücretlerin saniye bazlı olmak yerine, peryot bazlı ( 6 saniye)birim süreyle ücretlendirilmesi sonucu kazanç; konuşma ücretinin 16 misline kadar yükseltebilmekte ve tüketicinin ekonomik hakları zedelenmektedir.
2. PERYOT BAZLI ( 6 saniye) ÜCRETLENDİRMEDEN SANİYE BAZLI ÜCRETLENDİRMEYE GEÇİLMELİDİR: Tüketicinin konuşma sırasında kullanmadığı sürelerin ücretlendirilmesinden kaynaklanan HAKSIZ KAZANCIN ortadan kaldırılması ve tüm faturalı - ön ödemeli yurtiçi ve yurt dışı tarifelerde SANİYE BAZLI ücretlendirilmeye geçilmesi kaçınılmazdır.
Günümüzde, sayısal teknoloji sayesinde, telekomünikasyon kaynakları saniye bazında değerlendirilerek “konuşma” yapılmaktadır. Bu bağlamda, AB üye ülkelerinde yurtiçi tarifelerinde uygulanan ve 2009 Temmuz ayından geçerli olmak üzere roaming yani ülke dışında yapılan konuşmalarda da saniye bazlı ücretlendirme uygulamasına geçilmiştir. Oysa Türkiye, yurtdışında GSM hizmeti tüketilirken (ROAMING) dakika bazlı ücretlendirme yapmaya devam etmektedir. Yani yurt dışında konuşan Türkiye Tüketicisine konuşma ücretleri ve o ülkenin vergisi tahakkuk ettirildiği halde, bir kez de Türkiye’de konuşmalar dakika bazlı ücretlendirilerek üzerinden ÖİV ve KDV alınmaktadır.
3. Dünyanın en pahalı cep telefonunu kullanan 62.7 milyon kullanıcının ekonomik çıkarları gözetilmeden özellikle frekans kullanımında çifte vergilendirme uygulaması yapılmaktadır. TÜKETİCİLERİN SIRTINDAN ÇİFTE VERGİLENDİRME KAMBURU kaldırılmalı ve TÜRKİYE TÜKETİCİSİ dünyanın en çok sömürülen tüketicisi olmaktan kurtarılmalıdır.
Bir operatörün faturalı abonesinin AB’de (Belçika) toplam roaming ücreti ÖİV ve KDV vergileri dahil 60 saniyesi 4,60 TL olarak verilmekte ve Belçika’da 65 saniye konuşan faturalı bir Türkiye abonesi 9,20 TL fatura ödemektedir. Ancak saniye bazında ücretlendirme yapılması durumunda ise (Avrupa Komisyonunun önerisi çerçevesinde) saniyesi 0,08 TL olan ücretlendirme ışığında sadece 4,98 TL ödeme yapılması gerekmektedir. Abone kullanılmayan 55 saniye karşılığında % 85 fazla ödeme yapmaktadır. Kaldı ki bu ücretler ayrıca çifte vergilendirmeye de tabidir. Çifte vergilendirme yapılmasaydı ve saniye bazlı ücretlendirme uygulansaydı Belçika’da 65 saniye görüşmenin roaming ücreti 9,20 TL yerine 3,70 TL civarında olması gerekirdi. Bu durumda Türkiye tüketicisi bir AB tüketicisine göre %150 daha fazla ücret ödemeye mecbur bırakılmaktadır.
4.CEP TELEFONLARI “TELSİZ” DEĞİLDİR; BU NEDENLE GSM kullanımında kullanıcının ödemek zorunda kaldığı vergiler, gerekli düzenlemeler yapılarak en kısa zamanda kaldırılmalıdır.
Telekomünikasyon sektöründe yeni nesil servis bazlı hizmetlere “telsiz ruhsat bedeli”, “yıllık telsiz kullanım bedeli” ve “ilk tesis ücreti” gibi eski nesil teknolojilerde uygulanan ücretlendirmelerin de uygulanması durumunun, tüketicinin ve rekabetin korunması perspektiflerinden bakılarak telekomünikasyon hizmet/ servislerinin verimlilik ve tüketicinin ekonomik çıkarları göz önüne alınarak yeniden ekonomik kriterler çerçevesinde modernize edilmesi gerekmektedir.
GSM Operatörleri sundukları hizmet/servis ücretlerine frekans kullanımı için ödedikleri lisans bedellerini “fiyat-maliyet” hesaplamasına dayanarak orantılı olarak tüketiciye yansıtmaktadırlar.
Her şeyden önce; konuşma bazında ücretlendirme yapan GSM operatörleri abonelerden (tüketiciden) konuşma bedeli içinde lisans bedellerini de tahsis etmekle birlikte BTK adına alınan “Telsiz Ruhsatı” ve “Yıllık Telsiz Kullanım” bedelleri abone (tüketici) tarafından “frekans kullanım bedeli” olarak iki kere ödenmektedir.
GSM abonelerinden ilk abonelik sırasında alınan “tesis ücreti” de Telsiz sistemlerinin kayıt altına alınması esasına dayanmaktadır. Halbuki GSM sistemlerinde aboneler, GSM operatörleriyle karşılıklı yaptıkları sözleşmeyle hukuki, ekonomik ve teknik şartları belirlerler. Bu bağlamda abone faturalarında görüldüğü gibi aboneler GSM operatörünün rastgele kullandığı frekansına karşılık “aylık ücret” ödemeyi kabul eder. Bu durumda GSM abonesi iki kere tahsis ücreti ödemiş olmaktadır.
Tüketiciden alınan Telsiz Ruhsat ücreti (bir seferlik alınan 12.30 TL; Telsiz Kanunu Mad.27), Telsiz Kullanım Ücreti (her yıl alınan 12.30 TL; Telsiz Kanunu Mad.27), İlk Tesis Ücreti (31.80 TL) gibi tüketiciden alınan her üç tahsis kaldırılmasını Ulaştırma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve BTK’dan acilen beklemekteyiz.
5. 1999 yılında depremle birlikte çıkarılan ve 2002 yılında kalıcı hale getirilen Dünya’da örneği olmayan ÖİV kaldırılmalıdır.
Konuşmaya Endeksli Ödenen Özel İletişim Vergisi % 25,00
Cihaz alımında ödenen Özel Tüketim Vergisi % 20
GSM sektöründe teknolojiyle gelen önemli yenilikler ve rahatlıklar; zaman içinde tüketicilerin verimlilikten yararlanmaları yerine, orantılı olarak artan ödemelerin ağır yükü altında kalmaya mahkum edilmiş ve toplumda ciddi bir huzursuzluk ve memnuniyetsizlik yaşanmasına neden olunmuştur. Evrensel bir tüketici hakkı olan “Ekonomik çıkarların korunması” hakkı bağlamında, Türkiye tüketicileri dünyanın en pahalı iletişim hizmetlerini kullanmak zorunda bırakılmışlardır.
Bu gerçekler ışığında yaşanmakta olan AB sürecinde “Tüketicinin ekonomik değerlerinin korunması” ilkesi altında telekomünikasyon hizmet ve servisleri ücretlendirme modellerinin başta Hükümet olmak üzere Ulaştırma ve Maliye Bakanlıkları ile BTK tarafından zaman geçirmeden çağa uygun hale getirilmesini ,
teknolojik gelişmelerin yarattığı maliyet düşüşlerinin tüketiciler lehine yansıtılmasını bekliyor ve talep ediyoruz.
